Corona crisis: ten einde of net begonnen?

Zo’n 16 weken na de eerste covid-19 besmetting in Nederland, worden de maatregelen langzaam versoepeld. Niet terug naar normaal, maar naar het nieuwe normaal. Maar is de corona crisis dan ook bijna voorbij? Dat ligt er maar net aan hoe je het bekijkt Er is immers een forse daling geweest in het aantal nieuwe besmettingen en het aantal overledenen ten gevolge van corona, maar de impact van het virus dreunt nog wel even door.

Of de corona crisis überhaupt al aan zijn einde is, hangt af van wie je het vraagt. Hoewel mensen werkzaam op de IC’s en de corona afdelingen wel degelijk een sterke afname in patiënten hebben gezien, is de nasleep van het hoge aantal patiënten op de IC’s nog lang niet voorbij. Door de hoge druk op de ziekenhuizen is veel van de gewone zorg uitgesteld. Deze moet niet alleen ook weer in gehaald worden, het uitstel heeft in een aantal gevallen de situatie doen verslechteren. Adviesbureau Gupta (2020) stelt zelfs dat “Het stopzetten van de reguliere zorg leidde tot een verlies van naar schatting 100 duizend tot 400 duizend levensjaren.” Dit verlies wordt vooral geleden door patiënten met kanker, diabetes en hart patiënten. Ter vergelijking, er wordt geschat dat er zo’n 13 duizend tot 21 duizend gezonde levensjaren werden gered in maart én april met de ‘covid-zorg’.

Daarnaast werd voor vele de drempel naar de huisarts, maar al helemaal naar de specialist in het ziekenhuis wel erg hoog. Want bij de huisarts, daar komen toch allemaal zieke mensen? En in deze tijden naar het ziekenhuis gaan, waar zorgmedewerkers hun uiterste best doen om mensenlevens te redden? Over het resultaat hiervan kan slechts gespeculeerd worden, omdat er simpelweg niet gerekend kan worden met gevoelens en ‘wat als’.

Daarnaast moeten we bedenken dat de maatschappelijke gevolgen van de coronacrisis pas net begonnen zijn. Voor veel horecaondernemers zijn de reserves weggeslonken tijdens de gedwongen sluiting, ondanks de hulpmaatregelen van de overheid. Vanaf 1 juni mocht de horeca weer open, zij het onder voorwaarden. Zo mogen er slechts 30 gasten binnengelaten worden en dienen alle gasten 1,5 meter aan te houden, met uitzondering van huishoudens. Waar de horeca er nu alles aan doet om genoeg omzet te maken zodat ze kunnen overleven, worden ze zwaar beperkt in hun mogelijkheden. En, maken ze omzet dan wordt deze in mindering gebracht op de NOW-regeling, die toch al slechts 90 procent van de loonkosten dekt. Het is dus van belang om nu genoeg winst te draaien om o.a. de lonen en andere vast lasten te betalen. En dat is nu juist zo moeilijk door alle regels en wegblijvende gasten.

Niet alleen horeca heeft moeite om te overleven, ook retail winkels en starters hebben het moeilijk. ‘Blijf zoveel mogelijk thuis’ betekend ook geen winkelende menigte in de winkelstraten. Online shoppen werd een veel gekozen oplossing, maar voor winkels in het stadscentrum met een hoge huur waren het magere tijden. Nu we allemaal weer wat meer naar buiten kunnen zou dat probleem zich vanzelf weer moeten oplossen, maar niets is minder waar. Volgens het CBS (2020) heeft de corona crisis gezorgd voor de grootste daling in consumentvertrouwen ooit. Nu geven veel mensen in onzekere tijden al minder geld uit, maar daar komt nu nog eens bovenop dat de werkeloosheid daalt en volgens de verwachtingen nog verder kan dalen in de komende tijd. Dit zorgt er weer voor dat mensen nog minder uitgeven en langer de hand op de knip houden. En deze uitgaven zijn nu juist zo belangrijk om bedrijven overeind te houden.

Het lijkt er dus op dat we nog wel even met de gevolgen van corona te maken hebben. Een tweede golf en de daaropvolgende maatregelen zouden eens een nieuwe economische crisis kunnen zorgen, maar aan de andere kant zijn de huidige regels ook niet bevorderlijk voor het herstel na de ‘intelligente lockdown’.

– Gupta Strategists, 2020. COVID goes Cuckoo: How the March-April 2020 COVID-19 surge overwhelmed Dutch hospitals and undermined regular care.
– Centraal Bureau voor Statistiek, 2020. Grootste daling consumentenvertrouwen ooit.