Probiotica, een beter immuunsysteem door nuttige melkzuurbacteriën

Sinds 2018 adviseert de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO) om op het moment dat een breedspectrum antibioticum, zoals amoxicilline, wordt gebruikt, tevens probiotica te gebruiken. Waarom geldt dit advies en wat zijn probiotica eigenlijk?

Probiotica zijn goede (nuttige) melkzuurbacteriën die van nature in gefermenteerde voeding voorkomen of die aan voedingsmiddelen worden toegevoegd. Ze helpen onze darmflora (de verzamelnaam voor alle bacteriën die in de darm leven) gezond te houden en hebben hierdoor een positief effect op het immuunsysteem. Het woord probiotica is afkomstig uit het Latijn. Pro betekent voor en biotica betekent leven. In 2002 heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vastgelegd dat onder probiotica levende micro-organismen worden verstaan die wanneer zij in voldoende hoeveelheden worden toegediend, een gunstig effect hebben op de gastheer. Probiotica zijn geen geneesmiddelen en hebben ook niets te maken met antibiotica wat tegen het leven betekent. Antibiotica zijn bedoeld om bacteriën te doden.

Om effectief hun werk te kunnen doen, is het belangrijk dat die nuttige melkzuurbacteriën levend de darmen bereiken waar ze kunnen zorgen voor een versterking van het immuunsysteem. Hiervoor moeten ze kunnen overleven in het in onze maag aanwezige maagsap. Dat maagsap is specifiek bedoeld indringers te doden, zodat we niet ziek worden en werkt zeer agressief. Het lukt de meeste bacteriën dan ook niet daarin te overleven. Dit zijn met name de melkzuurbacteriën die in ons voedsel voorkomen, zoals in zuurkool. Melkzuurbacteriën die aan voedingsmiddelen worden toegevoegd, denk hierbij aan verschillende soorten zuivelproducten, of die in voedingssupplementen zitten, bereiken wel levend de darmen. Dit komt omdat ze kunstmatig resistent gemaakt zijn tegen het zuur in de maag.

Antibiotica gerelateerde diarree
Waarom nu dat advies van TNO van het gebruik van probiotica bij het slikken van een breedspectrum antibioticum, als amoxicilline? De naam breedspectrum antibioticum zegt zoveel als dat het een doder is van vele verschillende soorten bacteriën. Niet alleen die schadelijke bacteriën die verantwoordelijk zijn voor een infectie maar ook die nuttige bacteriën die we nodig hebben om onze darmflora gezond te houden. Hierdoor krijgen veel mensen tijdens een antibioticakuur last van AGD, oftewel antibiotica gerelateerde diarree. Gebruiken we nu probiotica dan zorgen de melkzuurbacteriën ervoor dat de diarree vermindert en tevens wordt, door verhoging van de weerstand, de kans dat de infectie terugkeert kleiner. Aangeraden wordt om probiotica steeds twee uur na het innemen van de antibiotica te gebruiken en dit zeker tot twee weken na het beëindigen van de antibioticakuur te blijven doen. TNO geeft ook nog een advies, welke melkzuurbacteriestam het meest effectief is als probiotica en dan met name richting het voorkomen of verminderen van AGD. Dit is de bacteriestam Lactobacillus rhamnosus GG (LGG). Je moet van deze bacterie wel minimaal 2 miljard kolonievormende eenheden per dag binnenkrijgen voor enig resultaat. Ook zijn de Lactobacillus acidophilus LA-5 en de Bifidobacterium lactis BB-12 bewezen effectief. Deze laatste twee zijn vaak toegevoegd aan yoghurtdrinks.